کاربرد جستجوی اینترنت با هوش مصنوعی
کاربرد جستجوی اینترنت با هوش مصنوعی دیگر یک رویا نیست؛ امروزه هر کسی که گوشی هوشمند یا لپ‌تاپ در دست دارد، می‌تواند در چند ثانیه بهترین پاسخ را از دل انبوهی از صفحات وب بیرون بکشد. این تغییر بزرگ را مدیون الگوریتم‌های یادگیری ماشین و پردازش زبان طبیعی هستیم که در پسِ موتورهای جست‌وجو فعالیت می‌کنند. در ادامه می‌خواهیم با زبان ساده و نمونه‌های ملموس ببینیم که چطور هوش مصنوعی آنلاین دارد شیوه‌ی جست‌وجوی ما ایرانی‌ها را هم عوض می‌کند.
تا همین چند سال پیش، اگر در گوگل عبارت «بهترین رستوران تهران» را تایپ می‌کردید، با لیستی از صفحات روبه‌رو می‌شدید که فقط کلمات کلیدی را تطابق داده بودند؛ اما حالا موتور جست‌وجو می‌فهمد که شاید دنبال جایی با موسیقی زنده، فضای باز و غذای سنتی هستید یا شاید فقط یک کافه‌ی دنج برای قرار کاری می‌خواهید. این دقیقاً همان نقطه‌ای است که هوش مصنوعی آنلاین وارد ماجرا می‌شود و با تحلیل رفتار قبلی شما، موقعیت جغرافیایی و حتی زمان جست‌وجو، نتایج را شخصی‌سازی می‌کند.
یکی از جذاب‌ترین کاربردهای این فناوری در ایران، پیدا کردن قیمت لحظه‌ای ارز و طلا است. تصور کنید صبح زود از خواب بیدار می‌شوید و قبل از رفتن به صرافی، با یک جست‌وجوی ساده متوجه می‌شوید که قیمت دلار در بازار آزاد تهران در حال صعود است یا نزول. الگوریتم‌های هوش مصنوعی با بررسی صدها کانال تلگرامی، سایت صرافی‌ها و حتی توییت‌های فعالان بازار، در کسری از ثانیه جمع‌بندی می‌کنند و جلوی چشم‌تان می‌گذارند.
اما جست‌وجوی هوشمند فقط به متن محدود نمی‌شود؛ شاید برایتان پیش آمده باشد که عکسی از یک مبلمان خاص در خانه‌ی دوست‌تان دیده‌اید و دلتان خواسته همان مدل را پیدا کنید. کافی است تصویر را در گوگل لنز یا سرویس‌های مشابه آپلود کنید تا هوش مصنوعی با تحلیل رنگ، طرح و حتی برند احتمالی، فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی را زیر و رو کند و چند پیشنهاد قیمت به شما بدهد.
در حوزه‌ی آموزش هم این فناوری دارد انقلاب به‌پا می‌کند. دانش‌آموزان کنکوری دیگر لازم نیست ساعت‌ها در اینترنت بگردند تا یک تست فیزیک دهم را حل کنند؛ کافی است عبارت را تایپ یا حتی از روی دفترشان عکس بگیرند تا در کمتر از پنج ثانیه، ویدیوی آموزشی، جزوه‌ی خلاصه و تست‌های مشابه برایشان ظاهر شود. این دقیقاً همان چیزی است که باعث شده آمار استفاده از هوش مصنوعی آنلاین در میان دانش‌آموزان ایرانی در یک سال اخیر بیش از ۲۵۰ درصد رشد کند.
حتی اگر اهل سفر باشید، دیگر نیازی نیست در فروم‌های قدیمی دنبال تور لیدر بگردید. کافی است مقصد و تاریخ سفر را وارد کنید تا موتور جست‌وجو با تحلیل نظرات مسافران قبلی، آب‌وهوا، قیمت بلیت و حتی رویدادهای محلی، یک برنامه‌ی سفارشی برایتان طراحی کند. این برنامه آن‌قدر دقیق است که می‌تواند پیشنهاد دهد کدام روز بروید تا هم هزینه‌ی هتل پایین‌تر باشد و هم جشنواره‌ی گلاب‌گیری کاشان در حال برگزاری باشد.
در دنیای کسب‌وکارهای اینترنتی هم این فناوری دارد بازی را عوض می‌کند. فروشگاه‌های آنلاین دیگر فقط به کلمات کلیدی اکتفا نمی‌کنند؛ آن‌ها با تحلیل رفتار مشتریان قبلی، متوجه می‌شوند که مثلاً یک خانم ۳۰ ساله اهل اصفهان که قبلاً صندل طبی خریده، حالا احتمالاً دنبال کرم پای گیاهی است. در نتیجه، همین محصول را در صفحه‌ی اول نتایج جست‌وجو به او نشان می‌دهند و احتمال خرید را تا ۴۰ درصد بالا می‌برند.
یکی از دغدغه‌های همیشگی کاربران ایرانی، پیدا کردن محتوای باکیفیت فارسی بوده است. الگوریتم‌های جدید یاد گرفته‌اند که تفاوت بین یک مقاله‌ی ترجمه‌ی ماشینی بی‌روح و یک متن تخصصی نگاشته‌شده توسط یک کارشناس را تشخیص دهند. در نتیجه، وقتی دنبال «رژیم غذایی کتوژنیک» می‌گردید، دیگر با صفحاتی مواجه نمی‌شوید که فقط کلمات را جابه‌جا کرده‌اند؛ بلکه مقاله‌ای کامل با منابع علمی، منوی هفتگی و حتی فروشگاه‌های مواد غذایی مرتبط در اختیار دارید.
در حوزه‌ی سلامت هم این فناوری جان بسیاری را نجات داده است. تصور کنید سردرد عجیبی دارید و نمی‌دانید علتش چیست. جست‌وجوی معمولی ممکن است شما را وارد مارپیچ اضطراب کند؛ اما موتورهای هوشمند با پرسیدن چند سوال ساده مثل محل درد، شدت، سابقه‌ی خانوادگی و داروهای مصرفی، احتمالات را اولویت‌بندی می‌کنند و در نهایت پیشنهاد می‌دهند که به چه پزشکی مراجعه کنید یا حتی نزدیک‌ترین مرکز درمانی با نوبت‌دهی آنلاین را معرفی می‌کنند.
حتی در حوزه‌ی سرگرمی هم این فناوری دارد کارهای عجیب می‌کند. دیگر لازم نیست ساعت‌ها در نتفلیکس بگردید تا یک فیلم خوب پیدا کنید؛ کافی است بگویید «چیزی مثل سریال شهرزاد ولی با فضای معاصر» ببینم، تا الگوریتم با تحلیل ژانر، بازیگران و حتی موسیقی متن، چند گزینه‌ی دقیق پیشنهاد دهد. این قابلیت به‌قدری محبوب شده که بسیاری از
کاربرد جستجوی اینترنت با هوش مصنوعی
وقتی صحبت از جست‌وجوی اینترنتی می‌شود، همه‌مان یاد گوگل می‌افتیم؛ اما حالا دیگر موتورهای جست‌وجوی قدیمی به‌تنهایی پاسخ‌گوی نیازهای پیچیده‌مان نیستند. ورود هوش مصنوعی آنلاین به این عرصه، دقیقاً مثل این است که یک کتابخانه‌ی بزرگ را به یک دوست متخصص تبدیل کنیم که هم حوصله دارد، هم اطلاعاتش را سریع و دقیق در اختیارمان می‌گذارد. در این مقاله می‌خواهیم ببینیم این فناوری چطور دارد تجربه‌ی جست‌وجو را برای کاربران ایرانی و جهانی متحول می‌کند.
تا همین چند سال پیش، جست‌وجو یعنی تایپ چند کلمه‌ی کلیدی و گشتن بین صفحات آبی رنگ نتایج؛ اما امروزه الگوریتم‌های یادگیری ماشین، عادت‌های کلیکی ما را می‌خوانند، زبان طبیعی‌مان را درک می‌کنند و حتی قبل از این‌که جمله‌مان تمام شود، پیشنهادهایی می‌دهند که انگار از دل‌مان خبر دارند. این دقیقاً همان نقطه‌ای است که هوش مصنوعی آنلاین وارد میدان می‌شود و می‌گوید: «بگذار من دقیق‌ترین و مرتبط‌ترین پاسخ را در کسری از ثانیه پیدا کنم.»
یکی از اولین تغییرات بزرگ، حذف مرز بین پرسیدن و پیدا کردن است. دیگر لازم نیست مثل یک ربات فکر کنیم و کلمات خشک وارد کنیم؛ می‌توانیم همان‌طور که با دوست‌مان صحبت می‌کنیم، جمله‌مان را بنویسیم: «بهترین رستوران کبابی تهران که هم غذای خوشمزه داشته باشه هم موسیقی زنده»؛ در کسری از ثانیه، موتور جست‌وجوی هوشمند، با ترکیب تحلیل احساسات، موقعیت جغرافیایی و تاریخچه‌ی جست‌وجو، چند گزینه‌ی فوق‌العاده را جلوی‌مان می‌گذارد.
اما این پایان ماجرا نیست؛ چون هوش مصنوعی یاد گرفته است که «نیت» پشت جست‌وجو را هم بفهمد. مثلاً اگر کسی در آستانه‌ی عید نوروز دنبال «شیرینی خانگی» بگردد، الگوریتم متوجه می‌شود احتمالاً دنبال دستور پخت برای پذیرایی است، نه خرید عمده برای قنادی؛ پس نتایج را به‌سمت دستورهای ساده و مواد در دسترس هدایت می‌کند. این توانایی درک زمینه، همان چیزی است که موتورهای قدیمی از آن عاجز بودند.
در ایران، جست‌وجوی تصویری با کمک هوش مصنوعی رشد چشم‌گیری داشته است. فرض کنید یک قطعه‌ی تاریخی یا یک گل ناشناخته را در موزه می‌بینید؛ کافی است عکسش را در اپلیکیشنی مثل لنز گوگل یا سرویس‌های مشابه ایرانی آپلود کنید تا در چند ثانیه اطلاعات کامل، از نام علمی گرفته تا داستان تاریخی‌اش، روی صفحه‌تان ظاهر شود. این قابلیت برای دانش‌آموزان، گردشگران و حتی کسب‌وکارهای آنلاین که می‌خواهند محصولاتشان را سریع شناسایی کنند، طلایی است.
یکی دیگر از کاربردهای جذاب، ترکیب جست‌وجو با خلق محتواست. تصور کنید می‌خواهید برای یک پست اینستاگرام کپشن بنویسید ولی کلمات جلوی‌تان قفل شده‌اند؛ کافی است موضوع را در یک موتور جست‌وجوی هوشمند تایپ کنید تا چند پیش‌نویس خلاقانه دریافت کنید. این قابلیت در حال حاضر در پلتفرم‌هایی مثل هوش مصنوعی آنلاین در دسترس است و به زبان فارسی هم پاسخ می‌دهد؛ یعنی دیگر لازم نیست نگران ترجمه‌ی ناقص یا لهجه‌ی بیگانه باشید.
حالا بیایید کمی عمیق‌تر برویم؛ الگوریتم‌های یادگیری عمیق (Deep Learning) چطور متوجه می‌شوند که کدام سایت واقعاً معتبر است؟ آن‌ها از سیگنال‌های متعددی استفاده می‌کنند: از کیفیت لینک‌های ورودی و سرعت بارگذاری گرفته تا میزان تعامل کاربران و حتی لحن متن. در نتیجه، سایت‌هایی که قبلاً با ترفندهای کلاه‌سیاه به صفحه‌ی اول می‌رسیدند، حالا جای خود را به منابعی می‌دهند که واقعاً ارزش خواندن دارند؛ اتفاقی که برای کاربران فارسی‌زبان هم خوشایند است، چون دیگر وقتشان صرف سایت‌های پر از تبلیغات بی‌ربط نمی‌شود.
در حوزه‌ی خرید آنلاین، جست‌وجوی هوشمند به یک مشاور شخصی تبدیل شده است. فرض کنید دنبال «لباس مجلسی سایز ۳۸ با پارچه‌ی کرپ و رنگ سرخابی» می‌گردید؛ الگوریتم با بررسی موجودی فروشگاه‌های مختلف، مقایسه‌ی قیمت، بررسی نظرات خریداران قبلی و حتی پیش‌بینی زمان ارسال، چند گزینه‌ی نهایی را جلوی‌تان می‌گذارد. این یعنی دیگر لازم نیست ساعت‌ها در صفحه‌های مختلف بچرخید تا یک مورد دلخواه پیدا کنید.
یکی از نگرانی‌های رایج، حریم خصوصی است؛ اما خوشبختانه بسیاری از سرویس‌های جدید امکان «جست‌وجوی ناشناس» را هم فراهم کرده‌اند. در این حالت، اطلاعات شخصی شما ذخیره نمی‌شود ولی همچنان از قدرت تحلیل زمینه‌ای الگوریتم بهره‌مند می‌مانید. این ویژگی برای کاربران ایرانی که نگران ردیابی تبلیغاتی هستند، بسیار ارزشمند است؛ چون می‌توانند بدون ترس از انباشته شدن کوکی‌ها، به راحتی جست‌وجو کنند.
در حوزه‌ی آموزش، دانش‌آموزان و دانشجویان از جست‌وجوی هوش مصنوعی به‌عنوان یک معلم خصوصی ۲۴ ساعته استفاده می‌کنند. مثلاً اگر درس فیزیک پیش‌دانشگاهی را متوجه نشده‌اید، کافی است سوال را همان‌طور که از معلم‌تان می‌پرسید، تایپ کنید: «لطفاً مفهوم قانون دوم نیوتن را با مثال روزمره توضیح بده». الگوریتم در کسری از ثانیه یک توضیح ساده همراه با انیمیشن یا ویدیوی آموزشی فارسی پیدا می‌کند؛ گویی یک دبیر خوش‌برخند در خانه‌تان حضور دارد.
کسب‌وکارهای کوچک ایرانی هم از این قافله عقب نمانده‌اند. فروشگاه‌های اینستاگرامی حالا می‌توانند با استفاده از جست‌وجوی تصویری، محصولات مشابه رقبا را پیدا کنند، قیمت‌گذاری کنند و حتی کپشن‌های جذاب تولید کنند. این یعنی دیگر لازم نیست یک تیم بزرگ بازاریابی داشته باشید تا بتوانید در بازار آنلاین رقابت کنید؛ یک لپ‌تاپ و اینترنت پرسرعت کافی است تا با کمک هوش مصنوعی، کسب‌وکار خانگی‌تان را به یک برند شناخته‌شده تبدیل کنید.
در حوزه‌ی سلامت، جست‌وجوی هوشمند به یک مشاور سلامت دیجیتال تبدیل شده است. اگر درد معده دارید و نمی‌دانید علتش چیست، کافی است علائم‌تان را به زبان ساده بنویسید: «درد مبهم زیر دنده‌ی چپ که بعد از غذا شدیدتر می‌شه». الگوریتم با ترکیب اطلاعات پزشکی معتبر، احتمالات را اولویت‌بندی می‌کند و توصیه می‌کند چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید. البته جایگزین پزشک نیست، اما حداقل جلوی استرس بی‌مورد را می‌گیرد.
در آینده‌ی نزدیک، جست‌وجوهای چندرسانه‌ای بیشتر از متن بر صفحه‌مان غالب خواهند شد. تصور کنید با هدفون‌های واقعیت افزوده‌تان در بازار قدم می‌زنید و با اشاره به یک میوه، اطلاعات کامل تغذیه‌ای‌اش روی عدسی‌تان ظاهر می‌شود؛ یا در حال رانندگی هستید و با صدای خودتان از دستیار هوشمند می‌پرسید: «نزدیک‌ترین جایگاه سوخت CNG کجاست؟» و در کسری از ثانیه مسیرش روی نمایشگر ماشین نقش می‌بندد.
در پایان باید بگویم که جست‌وجوی اینترنتی با هوش مصنوعی دیگر یک ابزار ساده نیست؛ بلکه یک همراه هوشمند است که زبان ما را می‌فهمد، احساسات‌مان را درک می‌کند و در کمترین زمان، دقیق‌ترین پاسخ را پیدا می‌کند. اگر هنوز با این فناوری آشنا نشده‌اید، همین حالا یکی از سرویس‌های معتبر را امتحان کنید و ببینید چطور زندگی دیجیتال‌تان را ساده‌تر می‌کند؛ چون آینده از آنِ کسانی است که یاد می‌گیرند با هوش مصنوعی دوست شوند، نه با آن مبارزه کنند.